Aleyna Sevim – Türkiye’nin en çok enginar üretiminin yapıldığı yerlerden Aydın’da enginar soyucuları sezonda aranan kişiler arasına giriyor. Göründüğü kadar kolay olmayan soyuculuk işinin erbabı Ankara Güdül’de yaşıyor. 40 yıldır enginar soyuculuğu işini ekibiyle yapan 74 yaşındaki Hüseyin Arslan “25 kişilik bir ekibim var, hepsi buraya daha gelmedi. Firmalara ekiple soyum işi yapıyoruz. Haziranın sonu temmuz ayının başına kadar buradayız. Ücretler adet başına belirleniyor. Bazısı günde 500 tane soyabiliyor. Sabah 6’dan akşam 6’ya kadar devam ediyor. Bıçakla yapıyoruz bu işi, biraz tehlikeli” diyor.
BÜYÜK BİR SEKTÖR
Aydın Efeler Ziraat Odası Başkanı Mehmet Kendirlioğlu da enginar hasadının devam ettiğini belirterek, şu bilgileri veriyor:
“Enginarın soyulması 15 gün önce başladı. Farklı il ve ilçelerden soyma işi için gelenler oluyor. Bizim enginar kooperatifimiz var. E-ticaret vasıtasıyla enginarı satan işletmeler köylerimizde var. Kadın girişimciler var. Burada büyük bir sektör oluştu. Kadın girişimciler burada çalışarak katma değer yaratıyor. Verim sıkıntısı yaşamadık. Aydın’da şu an takriben 7000 dönüm civarında enginar çiftçimiz var. Çiftçimiz gelirinden memnun. Maliyetler çok ama satışlar olduğu için büyük sorun yok. Enginar karaciğer dostudur çok tüketilen bir ürün olduğu için talep fazla.
GÜNDE 1000 TANE
Enginar üreticileri tarım ilacı ve gübreyi çok kullanmaz, bir noktada organik sayılabilir. Bir kişi günde ortalama 1000 civarında enginar soyabiliyor. Ama bu iş ustalık ister. Hemen öğrenilecek bir iş de değil. Hemen hemen aynı kişiler gelip soyum yapar. Burada adet usulü çalışıyor. Ne kadar çok soyarlarsa ona göre para kazanıyorlar. Geçen sene 87 kuruşa anlaşılmıştı, bu sene adet soyum fiyatı 1,5 lira oldu. Soyum işini yapan bir kişi günde ortalama 1000 liranın üzerinde para kazanabiliyor. Çok keskin bıçaklarla yapıldığı için kolay bir iş değil.”
SOYUM BAŞINA 1.5 LİRA
Enginar Kooperatifi Başkanı Kenan Kaçar, soyum işlemlerinin başladığını söyledi. Kaçar, bilek gücü iyi olan gençlerin enginar soyumu için geldiğini anlatıyor: “Bizim 200 dönüm enginarımız var. Biz her gün günlük 1000-1500 enginarı internetten pazarcılara veriyoruz. İşçiler soyum başı para alıyor. Şu an 1.5-2 lira arası fiyat belirlendi. Kimi 500 kimisi 1500 taneye kadar soyabiliyor. Bu işi yapanlar esas Ankara Güdül’dedir. Oradan geliyorlar. İstanbul’da da pazar yerlerinde soyum yapanlar var. Kendi işlerini bitirince buraya geliyorlar. Bizde şu an iki kişi var. Bu iş Haziran’ın başına kadar sürüyor. Gelecek günler 25 kişinin aşağısına düşmemek suretiyle başlayacak. Bilek gücü iyi olanlar, gençler geliyor. Bıçaklar ustura gibi, tehlikeli bir iş.”
KADINLARIN FABRİKASI
Enginarın merkezi Aydın’a bu iş için dışardan gelen insanların haricinde Efeler Belediyesi’nin açtığı sadece kadınların çalıştığı bir enginar fabrikası da var. 65 kadının çalıştığı fabrikada, yüzde 100 kadın emeği esas alınıyor. Fabrika yetkilileri Mart 2022’de kurulan fabrikayla “Ürünleri tamamen kadın personellerden oluşan yüzde 100 Kadın Emeği Tarımsal Ürün Fabrikasında işliyor ve ‘Efe Bakkal’da satışa sunuyoruz. Kabulden başlanarak, ürünlerin işlenmesi, soyulması, etiketlenmesi, depolanması ve sevkiyat gibi üretimin her aşamasında 65 kadın çalışıyor” diyor. İki senedir
fabrikada çalıştığını ifade eden Nebahat Kahraman, günde 400-500’lere yakın enginar çanağı çıkardıklarını anlatırken, Birsen Kuştaş da sezonla birlikle enginarı işlemeye başladıklarını söylüyor.
